مقدمه
مدیریت هزینه امروز
ه با توجه به مشکلات اقتصادی و نقدینگی در کشور، به عنوان کلیدی‌ترین موضوع در تعریف، تایید و اجرای طرح ها قلمداد می گردد. به جرات می‌توان
ادعا نمودن که تقریبا تمامی پروژه‌های اجرایی کشور در حال حاضر با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند که بخش عمده آنها ناشی از نقصان ها و ضعف ها در برآوردهای طرح ها ا
ست. این امر سبب می گردد که طرح ها در اوایل یا اواسط کار با اتمام منابع مالی مواجه
شده و کارفرمایان،
سرمایه گذاران و پیمانکاران از ادامه کار باز بمانند. در این حالت کارفرما علیرغم صرف بعضاً صدها میلیون دلار با اتمام منابع مالی روبرو شده و در صورت تصمیم به ادامه کار، نیازمند
اخذ منابع مالی بیشتر و قبول تعهدات سخت‌تر خواهد بود و در صورت عدم ادامه کار، با هدررفت هزینه‌های انجام شده مواجه خواهد بود. ای
ن موضوع در بعد دیگر برای پیمانکاران نیز صادق است. زیرا آنان نیز شاهد
خواهند بود که مبالغ قراردادیشان کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و ادامه کار باعث ضرر و زیان هنگفت مالی می‌گردد و قاعدتا حل این موضوعات در بهترین حالت، طرح و پروژه را با سال‌ها تاخیر روبرو خواهد نمود.
حال با توجه به مشکلات فوق الذکر و اهمیت فرآیند مدیریت هزینه، راه چاره چیست؟
مدیریت هزینه عمدتا از سه بخش اصلی برآورد هزی
نه، بودجه‌بندی و کنترل هزینه تشکیل می‌گردد و ارزیابی اقتصادی نیز تکمیل کننده چرخه سودسنجی طرح است. در این مقدمه ما بيشتر به ارائه مختصری درباره برآورد هزینه م
ی‌پردازیم.
برآورد هزینه به بیان ساده عبارت است از تبدیل شرح کار به هزینه. با این تعریف مختصر می‌توان نتیجه گرفت که در صورت داشتن شرح کار و هزینه اجرای هر بخش از آن می‌توان به یک برآورد هزینه رسید. اما باید به خاطر داشت مشکل دقیقا از همین نقطه آغاز می‌گردد. جایی که نه شرح کار (جزئیات دقیق تمامی اقدامات اجرایی و مشخصات فنی و تعداد تمامی اقلام مورد نیاز در طرح) به طور کامل شفاف اس
ت و نه قیمت هر یک از اقلام و جزئیات آنها.
در برآورد هزینه، ما بسته به اطلاعاتی که از پروژه در اختیار داریم می‌توانیم نسبت به برآورد اقدام نماییم. به صورت خلاصه انواع اطلاعات در نظام پیشنهادی ما به چهار سطح طبقه بندی می‌گردد. لازم به ذکر است این نظام پیشنهادی، توسط این مجموعه در طرح ها و پروژه های متعدد به کار گرفته شده و مطابق روش ها و راهکارهای دانشی سازمان‌های معظم بین المللی نظیر SHELL و Worley Parsons می‌باشد. در این نظام براساس اطلاعات موجود طرح در هر طبقه بندی، از راهکارهای متفاوتی جهت برآورد هزینه استفاده می شود و بالطبع هر کدام نیز دارای دقت مختص خود می‌باشد.
سوالی که اینجا به ذهن متبادر می‌گردد این است که چه زمانی می‌بایست برآورد هزینه را انجام دهیم، پاسخ در شکل زیر مشخص شده است:
|
در مرحله Assess (ارزیابی اولیه) برآورد با خطای بیشتر و ارزیابی اولیه اقصادی، در مرحله Select (یا انتخاب راهبرد طرح و یا پروژه) مجددا برآورد هزینه با دقت بیشتر، در مرحله Define (تعریف طرح/پروژه و انجام مهندسی بعضا پایه) برآورد مجدد دقیق‌تر و نهایتا در مرحله Execute (طول اجرای پروژه) سنجش شاخص‌های اقتصادی به صورت دوره‌ای با توجه به هزینه‌های واقعی انجام می‌گردد.
حال به بررسی دو بخش دیگر از مديريت هزينه می پردازیم، «بودجه‌بندي» و «كنترل هزينه». بايد به خاطر داشت بودجه‌بندي صحیح منوط به داشتن برآورد دقيق است. یعنی تا زماني كه از میزان هزینه ادامه کار اطلاع دقیقی نداشته باشیم، نخواهیم توانست بودجه مناسب و صحیحی را طراحي نماييم. كنترل هزينه متاسفانه در ايران هم‌ارز يا هم‌طراز ثبت هزينه در نظر گرفته می شود كه برداشتي نامناسب از موضوع است. در اينجا صرفاً يك تعريف از كنترل هزينه ارائه مي‌نماييم و آن عبارت است از: «پيش‌بيني هزينه‌ها در ادامه كار»
در واقع يك سيستم كنترل هزينه بايد بتواند بصورت زنده پيش‌بيني هزينه كارهاي باقيمانده را انجام دهد كه قاعدتا در اين پيش‌بيني هزينه‌هاي ناشي از تغييرات قراردادي (Contractual Changes) و ادعاهاي قراردادي (Contractual Claims) نيز مي‌بايست برآورد گردد. علاوه بر اين‌ها يك سيستم كنترل هزينه عموما مي‌بايست بر اساس ساختار كدينگي مناسب طبقه‌بندي گردد كه در اين خصوص استاندارد ISO 19008 (2016) توسعه داده شده است كه توسط اين مجموعه قابل طراحی و پياده‌سازي مي‌باشد.
خدمات مشاوره ما شامل طيف وسيعي از خدمات مهندسي هزينه ميگردد، اين خدمات مي‌توانند بمنظور نيل به اهداف زير انجام گردند:
1-برآورد قيمت به منظور شركت در مناقصات.
2-برآورد قيمت به منظور مطالعات امكان سنجي.
3-برآورد قيمت به منظور ارزيابي مناقصات در سازمانهاي كارفرمايي.
4-پياده سازي سيستم برآورد قيمت
5-ارائه و پياده سازي سيستم‌هاي كنترل هزينه و بودجه بندي اثربخش